اسلام، بهداشت و ورزش

رابطه   ورزش   با   بهداشت   بر کسی پوشیده نیست. اگر ورزش می خواهد برای فرد و جامعه سلامتی و شادابی را به ارمغان آورد، باید با بهداشت قرین بوده و از آن بیگانه نباشد. ورزش بدون رعایت موازین بهداشتی - تا حدود زیادی - نقض غرض خواهد بود. کتبی که امروزه در زمینه ورزش تاءلیف و منتشر می شوند، به طور معمول از یک سری مباحث بهداشتی خالی نمی باشد. ورزش کاران باید بیش از دیگران به بهداشت و نظافت اهمیت دهند. آنها بیش از دیگران عرق می کنند، با ورزش کاران دیگر و گاه زمین و یا تشک ورزشی در تماس نزدیکند و. . . .

در مکتب   اسلام،   بیش از هر مکتب دیگری به امر بهداشت توجه شده است، به فرموده پیامبر گرامی اسلام (ص )، اسلام بر نظافت بنا شده و جز افراد نظیف، کسی به بهشت وارد نمی شود. توجه شما را به احادیثی در این زمینه جلب می کنم:

رسول خدا (ص ) می فرماید:

تنظفوا بکل ما استطعتم فان الله تعالی بنی الاسلام علی النظافة و لن یدخل الجنة الا کل نظیف؛[1]

((با هر وسیله ای که می توانید نظافت کنید، زیرا خدای تعالی اسلام را بر مبنای نظافت بنا کرده است، و هرگز کسی جز افراد نظیف و پاکیزه، وارد بهشت نمی شود (تنها پاکیزگان به بهشت وارد می شوند). ))

امام رضا علیه السلام می فرماید:

من اخلاق الانبیاء التنظف؛[2]

((نظافت یکی از اخلاق پیامبران است. ))

رسول خدا (ص ) می فرماید:

بئس العبد القاذرون؛[3]

((مردمان کثیف، بندگان بدی هستند. ))

رسول خدا (ص ) می فرماید:

طهروا هذه الاجساد طهرکم الله فانه لیس عبد یبیت طاهرا الا بات معه ملک فی شعاره و لا یتقلب ساعة من اللیل الا قال: اللهم اغفر لعبدک فانه بات طاهرا؛[4]

((این بدن ها را پاکیزه کنید، تا خدا شما را پاکیزه گرداند، زیرا هیچ بنده ای نیست که شب را در حال پاکیزگی به صبح رساند، مگر این که فرشته ای به همراه و در لباس زیرین او شب را به صبح می برد، و هیچ ساعتی (و زمانی ) از شب نمی گذرد، مگر این که آن فرشته می گوید: خداوندا! این بنده ات را بیامرز، زیرا او با پاکیزگی، شب را به صبح برد. ))

امام باقر علیه السلام فرمود:

کنس البیوت ینفی الفقر؛[5]

((جارو کردن خانه، فقر و تنگ دستی را از بین می برد. ))

رسول خدا (ص ) فرمود:

هلک المتقذرون؛[6]

((مردمان کثیف هلاک شدند. ))

امام علی علیه السلام فرمود:

اغسلوا صبیانکم من الغمر فان الشیطان یشم الغمر فیفرع الصبی فی رقاده و یتاءذی به الکاتبان،[7]

((کودکان خود را نظیف و پاکیزه کنید و بدین وسیله چربی دست های آنها را بزدایید، که اگر این کار را نکنید، شیطان چربی دست آنها را می بوید و آن گاه کودک به دهشت افتاده و خوابش نمی برد، و با این کار دو فرشته نویسنده اذیت می شوند. ))

امام صادق علیه السلام فرمود:

غسل الاناء و کنس الفناء مجلبة للرزق[8]

((شستن ظروف و جارو کردن پیش گاه خانه، وسیله جلب روزی است. ))

امام علی علیه السلام فرمود:

لاتؤ وا التراب خلف الباب فانه ماءوی الشیاطین[9]

((خاک (روبه ) را پشت در جای ندهید زیرا آن جایگاه شیطان ها است. ))

رسول خدا (ص ) فرمود:

بیت الشیاطین من بیوتکم بیت العنکبوت،[10]

((خانه شیاطین در خانه شما، عنکبوت است. ))

عن جابربن عبدالله، قال: اتانا رسول الله (ص ) فراءی رجلا شعثا قد تفرق شعره، فقال: اما کان یجد هذا ما یسکن به شعره؟ و راءی رجلا آخر (و) علیه ثیاب و سخه فقال: اما کان هذا یجد ماء یغسل به ثوبه![11]

((از جابربن عبدالله نقل شده: (روزی ) پیامبر خدا (ص ) پیش ما آمد و مرد ژولیده مویی را دید که موهایش پراکنده شده بود؛ فرمود: آیا چیزی که با آن موی خود را آرامش دهد (مرتب کند) پیدا نکرده؟ و مرد دیگری را دید که لباس کثیفی داشت، فرمود: آیا او آبی پیدا نکرده که با آن جامه خود را بشوید؟!))

آن حضرت درباره نظافت لباس می فرماید:

من اتخذ ثوبا فلینظفه[12]

((هر کس لباسی اختیار کرد، باید آن را تنظیف کند. ))

یا عائشة! اغسلی هذین الثوبین! اما علمت ان الثوب یسبح فاذا اتسخ انقطع تسبیحه؟[13]

((ای عایشه! این دو پیراهن را بشوی! مگر نمی دانی لباس تسبیح می گوید و هرگاه کثیف شود، تسبیح گفتنش قطع می شود؟))

متاءسفانه هنوز هم کسانی هستند که گمان می کنند خلال کردن دندان کار بدی است. می گویند: ما دندانهایمان را خلال نمی کنیم و با مسواک نیز نمی شوییم، زیرا می ترسیم دندانهایمان خراب شوند. و با این طرز تفکر، با باقی گذاشتن قطعات ریز در اطراف دندانهای خود، محل مناسبی برای پرورش میکروبها تدارک دیده و به خرابی دندانهای خود کمک می کنند.

عن وهب بن عبدربه، قال: راءیت ابا عبدالله علیه السلام یتخلل فنظرت الیه فقال: ان رسول الله (ص ) کان یتخلل و هو یطیب الفم[14]

((وهب بن عبدربه می گوید: امام صادق علیه السلام دیدم که خلال می کرد، به سویش نگاه کردم، فرمود: رسول خدا (ص ) دندانهایش را خلال می نمود، و خلال کردن دندان را خوشبو می سازد. ))

رسول خدا (ص ) فرمود:

تخللوا فانه من النظافة و النظافة من الایمان و الایمان مع صاحبه فی الجنة؛ )[15]

((دندانهایتان را خلال کنید، زیرا خلال کردن دندان از نظافت است، و نظافت از ایمان است و ایمان به همراه صاحبش در بهشت است. ))

رسول خدا (ص ) فرمود:

ما زال جبرئیل یوصینی بالسواک حتی ظننت انه سیجعله فریضة[16]

رسول خدا (ص ) فرمود:

لولا ان اشق علی امتی لامرتهم بالسواک مع کل صلاة[17]

((اگر این نبود که نمی خواهم بر امتم سخت بگیرم، بدون شک به آنها دستور می دادم با هر نمازی (یعنی روزی پنج بار) مسواک بزنند. ))

هنوز هم خیلی ها با شیوه صحیح مسواک زدن آشنا نیستند. رسول گرامی اسلام (ص ) فرمودند:

استاکوا عرضا و لا تستاکوا طولا[18]

((از عرض مسواک بزنید و از طول مسواک مزنید!))

احادیثی نیز در زمینه کفش راحت پوشیدن وجود دارد، که ما در این جا از ذکر آن خودداری می کنیم.[19]

همچنین اسلام تا بدان جا به مساءله بهداشت جسمی و روانی و لزوم صحت و سلامتی اهمیت می دهد، که صدها دستورالعمل در خصوص ازدواج و انتخاب همسر دارد، تا فرزندان آینده از هر جهت سالم و شاداب باشند. ما در این جا تنها به ذکر یک حدیث در این مورد اکتفا می کنیم:

عن محمدبن مسلم، عن ابی جعفر علیه السلام، قال، ساله بعض اصحابنا عن الرجل المسلم تعجبه المراءة الحسناء، ایصلح له ان یتزوجها و هی مجنونة؟ قال: لا ولکن ان کانت عنده امة مجنونة فلا باءس بان یطاءها و لا یطلب ولدها.[20]

محمدبن مسلم می گوید: از امام باقر علیه السلام درباره زن زیبایی که دیوانه است و مرد مسلمان از او خوشش آمده، سؤ ال شد که آیا شایسته است با او ازدواج کند؟ حضرت فرمود: نه، ولی اگر آن مرد، کنیز دیوانه ای داشته باشد، می تواند با او مقاربت کند، ولی از آن بچه نطلبد (بچه دار نشود).

پی نوشت: